เรื่องที่ผู้ประกอบการและผู้ใช้งานควรรู้ก่อนติดตั้งโคมไฮเบย์

โคมไฮเบย์ (High Bay) คือโคมไฟที่ถูกออกแบบสำหรับพื้นที่เพดานสูงตั้งแต่ 6 เมตรขึ้นไป นิยมใช้ในโรงงาน คลังสินค้า หรือพื้นที่ขนาดใหญ่ เพราะให้แสงสว่างครอบคลุมทั่วบริเวณ ช่วยให้พนักงานทำงานได้อย่างปลอดภัยและมีประสิทธิภาพมากขึ้น การเลือกโคมไฮเบย์ที่มีมาตรฐานจึงมีความสำคัญต่อคุณภาพแสงและความปลอดภัยของพื้นที่ทำงานอย่างยิ่ง

โคมไฮเบย์คืออะไร เหมาะกับพื้นที่แบบไหน

โคมไฮเบย์หรือที่หลายคนเรียกว่า “โคมไฟโรงงาน” คือโคมไฟที่ออกแบบมาสำหรับพื้นที่เพดานสูงประมาณ 6-12 เมตร เช่น โรงงาน หรือคลังสินค้า จุดเด่นของโคมประเภทนี้คือให้แสงส่องลงในแนวดิ่งและกระจายแสงได้อย่างทั่วถึง โดยทั่วไปจะมีมุมกระจายแสงประมาณ 90 องศา แต่มีรุ่นที่ปรับมุมแคบหรือกว้างได้ตั้งแต่ 25-120 องศา เพื่อให้เหมาะกับลักษณะพื้นที่แต่ละแบบ

ด้วยคุณสมบัติเหล่านี้ โคมไฮเบย์จึงเป็นโคมไฟส่องสว่างที่เหมาะอย่างยิ่งสำหรับสถานที่ที่ต้องการความสว่างสูง ความสม่ำเสมอของแสง และความปลอดภัยในการทำงาน โดยเฉพาะพื้นที่อุตสาหกรรมที่มีโครงสร้างสูงหรือมีการจัดวางสินค้าขนาดใหญ่

ประเภทของโคมไฮเบย์

หากผู้ประกอบการต้องการติดตั้งโคมไฮเบย์ควรคำนึงถึงประเภทของโคมที่มีวัตถุประสงค์การใช้งานแตกต่างกัน เพื่อนำข้อมูลไปประกอบการตัดสินใจต่อไป โดยโคมไฮเบย์แบ่งออกเป็น 2 ประเภท ดังนี้

1. โคมไฮเบย์แบบ UFO LED (UFO LED High Bay)

เป็นโคมไฮเบย์ ยอดนิยมในวงการอุตสาหกรรม ด้วยดีไซน์ทรงกลมแบนคล้ายจานบิน ทำให้ดูทันสมัย น้ำหนักเบา และช่วยให้แสงกระจายสม่ำเสมอเป็นวงกว้างแบบสมมาตร (Symmetrical) ด้วยรูปทรงแบนจึงระบายความร้อนได้ดี ส่งผลให้หลอด LED ทำงานได้เต็มประสิทธิภาพ ช่วยยืดอายุการใช้งาน ทั้งยังติดตั้งง่ายเพียงแขวนหรือยึดกับตะขอ เหมาะกับพื้นที่เปิดโล่ง เช่น โรงงานอุตสาหกรรมขนาดใหญ่ โกดังที่มีพื้นที่โล่ง สนามกีฬาในร่ม เป็นต้น 

การบังคับแสงของโคม UFO LED High Bay มี 2 วิธี

• • ใช้เลนส์ (Lens) เป็นตัวบังคับการกระจายแสง 

ทำหน้าที่ควบคุมทิศทางแสงให้แม่นยำลดการสูญเสียปริมาณแสง แสงเกือบทั้งหมดส่องลงด้านล่างอย่างมีประสิทธิภาพ และให้มุมแสงที่แม่นยำ หากต้องการใช้ภายนอกอาคารสามารถเพิ่มยางรองเลนส์ เพื่อเพิ่มระดับการป้องกันน้ำและฝุ่นที่ต่ำกว่า IP65

• • ใช้ฝาชี (Reflector) เป็นตัวกระจายแสง 

เหมาะกับสถานที่ที่มีความสูงไม่เกิน 12 เมตร ควบคุมปริมาณแสงได้ดี และช่วยลดแสงแยงตา (Glare) อีกทั้งยังติดตั้งง่าย เหมาะกับพื้นที่ที่ต้องการแสงนุ่มและกระจายตัวสม่ำเสมอ

2. โคมไฮเบย์ทรง Linear (Linear LED High Bay)

คือไฮเบย์แท่งยาวที่ใช้เลนส์ (Lens) เป็นตัวควบคุมการกระจายแสง ส่วนใหญ่จะให้ลำแสงแบบไม่สมมาตร โดยแสงที่ถูกกระจายออกมาเป็นแนวตรงแบบ Linear เหมาะสำหรับพื้นที่แคบหรือเป็นช่องทางยาว เช่น โกดัง คลังสินค้าที่มีชั้นวางสูง โซนจัดเก็บสินค้า รวมถึงพื้นที่สายการผลิตที่ต้องการแสงเฉพาะทาง

ตารางเปรียบเทียบคุณสมบัติของ UFO High Bay และ Linear High Bay

มาตรฐานโคมไฮเบย์ในโรงงานอุตสาหกรรม

โคมไฮเบย์เป็นโคมไฟที่เหมาะกับการติดตั้งในพื้นที่สูง หากจะติดตั้งโคมไฮเบย์ในโรงงานให้ได้มาตรฐานจะต้องคำนึงถึงความสูง ระยะห่างระหว่างโคม รวมถึงมาตรฐานต่างๆ ที่เหมาะสมกับโคมไฮเบย์ ดังนี้

• ความสูงที่เหมาะสมกับระยะห่างระหว่างโคมไฮเบย์

ระยะห่างในการติดตั้งโคมไฮเบย์ควรพิจารณาจากความสูงของเพดานและระดับความสว่างที่ต้องการ เพื่อให้แสงสม่ำเสมอทั่วพื้นที่

• • เพดานสูง 6-8 เมตร ควรเว้นระยะห่างระหว่างโคมไฟประมาณ 4-5 เมตร
  • เพดานสูง 9-12 เมตร ควรติดตั้งให้มีระยะห่างประมาณ 6-7 เมตร เพื่อป้องกันการเกิดเงามืดและแสงไม่สม่ำเสมอ

• ความเข้มแสงที่เหมาะสมสำหรับโคมไฮเบย์ 

ค่าลูเมน (Lumen) คือค่าความเข้มของแสง ควรเลือกให้เหมาะสมกับขนาดพื้นที่และความสูงของเพดาน โดยต้องพิจารณาร่วมกับเลนส์และมุมกระจายแสง

• ค่าความสว่างของแสงที่ตกกระทบบนพื้นผิว

ค่าลักซ์ (Lux : lx) คือ ค่าความสว่างของแสงที่ตกกระทบบนพื้นผิว ซึ่งใช้ประเมินความเพียงพอของแสงในพื้นที่ต่าง ๆ ทั้งในโรงงานอุตสาหกรรมและสถานที่ทำงานทั่วไป โดยแนวทางการกำหนดค่าความสว่างมักอ้างอิงจากมาตรฐานสากลและคำแนะนำขององค์กรด้านแสง เช่น CIE (Commission Internationale de l’Eclairage) รวมถึงแนวปฏิบัติด้านความปลอดภัยที่สอดคล้องกับ OSHA (Occupational Safety and Health Administration)

โดยทั่วไป ค่าความสว่างที่แนะนำในพื้นที่ต่าง ๆ ดังนี้

1. 1. พื้นที่ทางเดินและพื้นที่ทั่วไป ค่า Lux มาตรฐาน 100-150 Lux เพียงพอสำหรับการลดความเสี่ยงการเกิดอุบัติเหตุ
   2. พื้นที่ผลิตและประกอบทั่วไป ค่า Lux มาตรฐาน 200-300 Lux เพียงพอสำหรับงานที่ต้องใช้สายตาในระดับปานกลาง เช่น การประกอบชิ้นส่วนขนาดใหญ่
   3. พื้นที่ที่ต้องใช้ความละเอียดสูง เช่น การตรวจสอบคุณภาพ (QC) ค่า Lux มาตรฐาน 500-1,000 Lux เพียงพอสำหรับงานที่ต้องใช้ความแม่นยำสูง
   4. พื้นที่เครื่องจักรกลและงานหนัก ค่า Lux มาตรฐาน 150-300 Lux เพียงพอสำหรับการลดความเสี่ยงการเกิดอุบัติเหตุจากแสงสว่างที่ไม่เพียงพอ
   5. พื้นที่สำนักงาน ค่า Lux มาตรฐาน 300-500 Lux เพียงพอสำหรับการบรรเทาอาการเมื่อยล้าทางสายตา
   6. พื้นที่คลังสินค้าและโกดังเก็บของ ค่า Lux มาตรฐาน 100-200 Lux เพียงพอสำหรับการขนย้ายสินค้าและอ่านฉลากสินค้า

• มุมการกระจายแสง

โคมไฮเบย์มีองศาการกระจายแสงที่แตกต่างกันตามพื้นที่ใช้งาน ดังนี้

• • มุมแคบ (Narrow Beam) 60 องศา หรือน้อยกว่า ให้ความเข้มของแสงสูง ลำแสงพุ่งลงด้านล่าง เหมาะสำหรับเพดานสูง 8 เมตรขึ้นไป เช่น โรงงานที่มีเครื่องจักรขนาดใหญ่ หรือคลังสินค้าที่ต้องการแสงเฉพาะจุด
  • มุมกลาง (Medium Beam) 90 องศา เป็นมุมมาตรฐานที่กระจายแสงได้ทั่วถึง ลำแสงไม่จ้าจนเกินไป เหมาะสำหรับเพดานสูง 5-8 เมตร เช่น โรงยิม โรงงานอุตสาหกรรม หรือโชว์รูม
  • มุมกว้าง (Wide Beam) 120 องศา ขึ้นไป กระจายแสงกว้างและครอบคลุมพื้นที่มากขึ้น แต่ความเข้มของแสงก็จะน้อย เหมาะสำหรับเพดานต่ำกว่า 5 เมตร เช่น ซูเปอร์มาร์เก็ต หรือโกดังเก็บสินค้าทั่วไป

เอกสารอ้างอิง: Philips TrueForce Universal LED Highbay Lamp – Technical Application Guide (Signify, 2020), หน้า 2–3.

• อุณหภูมิสีของแสง (CCT: Correlated Color Temperature)

โคมไฮเบย์มีอุณหภูมิสีให้เลือกหลายระดับตามความเหมาะสมของพื้นที่ ดังนี้

• • 3000K-4000K แสงขาวอมเหลือง (Warm White) เหมาะกับพื้นที่ที่ต้องการบรรยากาศอบอุ่น เช่น พื้นที่พักผ่อนหรือมุมที่ต้องการความสบายตา
  • 4000K-5000K แสงขาวธรรมชาติ (Cool White) ให้แสงขาวอมฟ้าเล็กน้อย เหมาะสำหรับพื้นที่ต้องการความทันสมัยและสะอาดตา เช่น ร้านค้า พื้นที่จัดแสดงสินค้า
  • 5000K-6000K แสงขาวเย็น (Day Light) ให้แสงสีขาวสว่างใกล้เคียงธรรมชาติที่สุด  เหมาะกับโรงงานอุตสาหกรรม คลังสินค้า หรือพื้นที่ที่ต้องการความสว่างสูง

• ค่าความถูกต้องของสี (CRI)

ค่าความถูกต้องของสี (CRI: Color Rendering Index) ของโคมไฮเบย์ LED ควรอยู่ที่ 70 ขึ้นไป แต่สำหรับโรงงานที่ต้องการแสงคุณภาพสูงควรเลือกโคมไฮเบย์ที่ค่าความถูกต้องของสี 85 ขึ้นไป เพื่อให้เห็นสีของวัตถุได้ชัดเจนและเหมาะกับงานที่ต้องการความแม่นยำ

• ระดับป้องกันน้ำและฝุ่น (IP Rating)

ค่า IP (Ingress Protection) คือ มาตรฐานที่บอกระดับการป้องกันน้ำและฝุ่นของโคมไฟ โดยโคมไฮเบย์ทั่วไปจะมีค่า IP ไม่น้อยกว่า IP65 ซึ่งเหมาะกับพื้นภายนอกอาคาร ภายในห้องเย็นที่มีความชื้นสูง 

• ระบบป้องกันไฟกระชาก (Surge Protection)

คือระบบที่ช่วยป้องกันความเสียหายจากแรงดันไฟฟ้าที่สูงเกินกว่าปกติ ค่า Surge Protection สำหรับโคมไฟไฮเบย์ที่ได้มาตรฐานควรมีค่า Surge Protection 6 kV ขึ้นไป

โคมไฮเบย์ LED ประหยัดพลังงานได้จริงไหม

แน่นอนว่าโคมไฮเบย์ LED หรือโคมไฟโรงงาน ให้ความคุ้มค่าและประหยัดพลังงาน มากกว่าโคมไฮเบย์รุ่นเก่าที่ใช้หลอดเมทัลฮาไลด์ (Metal Halide) หรือหลอดโซเดียมความดันสูง (High Pressure Sodium – HPS)  โคมไฮเบย์ LED ที่ใช้ในอุตสาหกรรมปัจจุบันมีกำลังวัตต์ 120W และ 200W แต่ให้ค่าลูเมนสูงกว่า 90 lm/W ซึ่งสว่างกว่ารุ่นเก่าแม้ใช้พลังงานน้อยกว่า พร้อมองศากระจายแสง 60 องศา หรือ 120 องศา ซึ่งมีประสิทธิภาพสูงกว่าและคุ้มค่ากว่าโคมไฮเบย์รุ่นเก่าอย่างชัดเจน

จุดเด่นที่ทำให้โคมไฮเบย์ LED ประหยัดจริง ได้แก่

• อายุการใช้งานยาวนานกว่า 10 เท่า

•  ทนทานต่อแรงกระแทกและสภาพแวดล้อม

• ให้ค่าความสว่างสูงและสม่ำเสมอ

หากคุณกำลังมองหาโคมไฮเบย์คุณภาพสูง บริษัท วินเนอร์ ไลท์ คอเปอร์เรชั่น จำกัด มีโคมไฟโรงงานให้เลือกหลากหลายรุ่น ทั้งแบบโคมไฮเบย์ทรงกลม และโคมไฮเบย์ทรงสี่เหลี่ยม รองรับการผลิตภายใต้มาตรฐานสากล เพื่อให้ได้คุณภาพแสงที่ดีและความทนทานสูง เหมาะสำหรับโรงงานอุตสาหกรรมและพื้นที่ผลิตทุกประเภท เราพร้อมให้คำปรึกษาและให้บริการในราคายุติธรรม สนใจดูสินค้าเพิ่มเติมได้ที่ คลิก!